Tijdsblokgebonden contracten oplossing voor laden elektrische vrachtwagens

Bij het opladen van elektrische voertuigen bij bedrijven kan netcongestie een beperking zijn. Om die reden wordt hard gewerkt aan diverse mitigerende maatregelen. Hoe effectief en kansrijk zijn die oplossingen? In opdracht van de Nationale Agenda Laadinfrastructuur (NAL) onderzocht CE Delft 6 concrete praktijkcases. Conclusie: tijdgebonden contracten lijken een cruciale schakel om meer capaciteit beschikbaar te maken. Verder kunnen batterijen fungeren als tijdelijke oplossing.

Zelf doen
Voor de onderzochte bedrijven is het elektrificeren van de voertuigen vaak essentieel. Dit heeft te maken met aangekondigde zero-emissiezones, de vraag van klanten of eisen bij aanbestedingen. Het net is echter steeds vaker ‘vol’ vanwege toenemende elektrificatie. Bij netcongestie kunnen bedrijven, tijdelijk, geen extra transportvermogen aanvragen. Ook is een grotere aansluiting is pas mogelijk na netverzwaring. Bedrijven moeten hierdoor soms jaren wachten op de vereiste aansluiting.

Bedrijven kunnen zelf maatregelen nemen. Met deze ‘mitigerende maatregelen’ kunnen zij ondanks een beperkte netaansluiting toch meer elektriciteit gebruiken. De 6 belangrijkste mitigerende maatregelen zijn:

1. Slim laden en slimme laadstrategie: slim laden betekent zo optimaal mogelijk omgaan met de beschikbare netaansluiting. Een slimme laadstrategie geeft prioritering aan voertuigen en combineert dat met een passende laadvorm; parallel of sequentieel.
2. Alternatieve transportrechten (toekomstige maatregel): hiermee is extra vermogen beschikbaar op bepaalde momenten. De meest relevante contractvariant is tijdsblokgebonden transportvermogen. Bedrijven nemen dan meer capaciteit af wanneer het stroomnet minder wordt belast.
3. Groepscontracten/energiehub (toekomstige maatregel): binnen een groepsaansluiting kunnen bedrijven hun energievraag op elkaar afstemmen. Als collectief hebben zij genoeg aan een kleinere netaansluiting dan ze zouden hebben met individuele aansluitingen.
4. Lokale batterij, eventueel met uitbreiding van lokale opwek uit zon en/of wind: de batterij slaat energie op voor later gebruik.
5. Collectief laadplein: collectieve laadpleinen zijn locaties met meerdere laadpalen voor verschillende bedrijven. In overleg kunnen zij het laadplein efficiënt inzetten.
6. Tijdelijk aggregaat: een tijdelijk aggregaat zet (duurzame) brandstof lokaal om in elektriciteit. Bedrijven zetten deze maatregel alleen incidenteel in, op piekmomenten.

Alternatieve transportrechten (maatregel 2) in de vorm van tijdsblokgebonden transportvermogen zijn in overleg met de netbeheerder soms al mogelijk. Naar verwachting wordt dit vanaf 2025 aangeboden als standaard contractvorm. De energiehub (maatregel 3) is mogelijk ook beschikbaar vanaf 2025.

6 praktijkvoorbeelden
Voor 6 bedrijven is onderzocht welke mitigerende maatregelen bijdragen aan de gewenste situatie. Het rapport brengt de diverse oplossingen in kaart en laat zien hoe men ondanks netcongestie in veel gevallen nog wel kunt elektrificeren.

In alle cases was de beschikbare laadtijd vaak zodanig lang, dat het benodigde laadvermogen per voertuig relatief laag lag met het uitsmeren van het laden over de tijd; slim laden. Met slim laden vermijdt men pieken en gaat men niet over de aansluitcapaciteit heen. No regret voor een ondernemer dus.

30 procent restcapaciteit
Met een tijdsblokgebonden contract kunnen bedrijven meer capaciteit afnemen op uren dat het net minder wordt belast. Op sommige onderstations is gedurende de nacht zo’n 30 procent restcapaciteit. Juist de transportsector is geschikt voor dergelijke contracten omdat zij vooral ’s nachts laden. De contracten komen officieel in 2025 op de markt, maar zijn waarschijnlijk pas vanaf 2026 breder toepasbaar. De resterende capaciteit wordt via een wachtlijst toegekend. Het is dan ook verstandig om tijdig contact op te nemen met de netbeheerder.

Uit de cases blijkt een lokale batterij vooral kansrijk als tijdelijke oplossing voor een beperkt aantal elektrische voertuigen, tot het moment dat de netverzwaring is gerealiseerd. Voor het opladen van grotere vloten heeft een batterij te veel beperkingen en zijn de investeringen hoog.

De online handreiking Logistiek laden bij beperkte netcapaciteit is hier te raadplegen.