Nationaal Laadonderzoek 2023: elektrische rijder zoekt nieuwe manieren om laadkosten te drukken

Wat zijn de laatste trends en ontwikkelingen op het gebied van het laden van elektrische auto’s? Welke laadmethode is het meest populair: thuis, openbaar laden op laden op het werk? Wat zijn de gevolgen van de hoge stroomprijzen op het laadgedrag?

Het jaarlijkse Nationaal Laadonderzoek, dit jaar de vierde editie, is het grootste landelijke onderzoek naar de meningen en ervaringen van elektrische rijders (Elektrische rijders). Het onderzoek is een initiatief van ElaadNL, Vereniging Elektrische Rijders (VER) en Rijkdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) en is uitgevoerd door Rijksuniversiteit Groningen. Dit jaar deed een recordaantal van bijna vierduizend respondenten mee. Nieuw dit jaar is de aandacht in het onderzoek voor het gebrek aan prijstransparantie bij openbare laadpalen die Elektrische rijders ervaren en nieuwe manieren om de laadkosten te drukken zoals dynamische tarieven en bidirectioneel laden.

Thuis laden
De elektrische rijder laadt nog steeds vooral thuis op (69 procent van de deelnemende elektrische rijders). Elektrische rijders geven aan dat zij 52 procent van de gereden kilometers thuis opladen, 25 procent bij openbare laadpalen, 13 procent op het werk en 9 procent bij een snellader onderweg. Thuis laden wordt van alle laadmogelijkheden het hoogste gewaardeerd met een rapportcijfer 9,1.

Openbaar laden scoort, afhankelijk van de locatie waarop dit gebeurt, tussen een 6,7 en een 7,2. 90 procent van de thuisladers laadt de auto op privéterrein op, bij 10 procent staat de elektrische auto in de openbare ruimte terwijl deze is aangesloten op de privé laadpaal thuis. Het kunnen opladen op eigen terrein is een belangrijk beslispunt om elektrisch te gaan rijden. Voor verreweg de meeste thuisladers is thuis laden nog altijd goedkoper is dan publiek laden. Dat komt mede door het groeiend aantal elektrische rijders met zonnepanelen (77 procent Elektrische rijders heeft zonnepanelen).

Verbeteringen
De elektrische rijder is steeds meer tevreden over openbaar laden. 32% van de respondenten die openbaar laadt geeft aan nooit knelpunten te ervaren bij het openbaar laden. Een grote verbetering ten opzichte van 19% in 2022 en 11% in 2021.Wat betreft snelladen (bijvoorbeeld langs de snelweg) geeft een meerderheid (68%) aan geen knelpunten te ervaren bij. Dit is een verbetering ten opzichte van 2021, toen 38% aangaf geen knelpunten te ervaren en 2022 waarin 57% aangaf geen knelpunten te ervaren.

Actieradius
Bezorgdheid dat je met je elektrische auto onderweg met een lege batterij komt te staan (range anxiety), lijkt nagenoeg tot het verleden te behoren. De batterij van de elektrische auto voldoet meestal voor de dagelijkse afstanden. 40 procent van de elektrische rijders hoeft bij geen enkele rit onderweg bij te laden (vorig jaar was dit nog 30 procent), zo blijkt uit het onderzoek. 85 procent van de elektrische rijders laadt maximaal twee keer per maand onderweg

Prijstransparantie
Nieuw in het onderzoek is de vraag of elektrische rijders weten wat de kosten zijn van laden bij een openbare laadpaal. De helft van de elektrische rijders weet doorgaans vooraf niet wat opladen bij een publieke laadpaal kost. Terwijl de behoefte groot is om vooraf te weten welke tarieven er gelden voor verschillende laadpassen.

‘We zien grote prijsverschillen, maar prijstransparantie bij de publieke laadpaal is soms ver te zoeken’, stelt Maarten van Biezen van de Vereniging Elektrische Rijders (VER). ‘Het is nu zo goed als onmogelijk voor een Elektrische rijder te weten met welke laadpas of app je het gunstigste tarief aan de laadpaal betaalt. En dat is relevant want dat kan al gauw 10 à 15 euro per laadbeurt verschillen tussen laadpassen aan een laadpaal. En dan kan de situatie bij een andere laadpaal weer totaal verschillend zijn. Elektrische rijders geven aan dat zij het erg belangrijk vinden dat de verschillende laadtarieven van laadpasaanbieders bekend zijn, vóór je start met een laadsessie. Zodat je ter plekke kan bepalen welke laadpas de goedkoopste is. Elektrische rijders zijn steeds meer kostenbewust. De energiecrisis heeft zijn sporen nagelaten. Mensen zoeken naar manieren om de laadkosten te drukken.’

Dynamische tarieven
Ook thuisladers letten meer dan voorheen op laadkosten, blijkt uit het Nationaal Laadonderzoek. Een opvallend groot deel van de thuisladers (20 procent) is al overgestapt op een dynamisch stroomcontract met veelal veel lagere tarieven in de daluren. Maar liefst 79 procent doet dit nog niet maar wil dit graag.

Van Biezen: ‘Dynamische tarieven zijn niet alleen bij thuislader steeds populairder. Bijna de helft van de elektrische rijders wil dat ook bij publieke laadpalen dynamische tarieven mogelijk worden. Dat zou winst zijn voor de portemonnee van mensen en goed voor het slim benutten van de capaciteit van het stroomnetwerk en het gebruik van duurzame stroom.’

Slim laden
Ook de interesse in slim laden neemt toe, zo blijkt uit het Nationaal Laadonderzoek. Bij slim laden plugt de automobilist gewoon in bij aankomst, maar het laden begint (bijvoorbeeld via een app) op een ander moment of met een andere snelheid. Bijvoorbeeld afhankelijk van wanneer de stroom goedkoper is en er meer duurzame stroom is of wanneer het stroomnet minder is belast. Bekende en veelgebruikte vormen van slim laden zijn het laden op dag- of nachttarieven en laden op duurzaam opgewekte energie zoals zonnepanelen op de eigen woning. Tussen de bekendheid met slim laden en het gebruik ervan is echter een groot verschil. Het merendeel van de Elektrische rijders zegt ermee bekend te zijn, maar slechts de helft van de groep zegt een variant van slim laden toe te passen.

Bidirectioneel laden
Vooruitkijkend verwacht de elektrische rijder veel van bidirectioneel laden. 47 procent van de deelnemende elektrische rijders wil dit graag. Normaal gesproken stroomt elektriciteit naar de auto toe maar bij bidirectioneel laden kan het ook andersom. Zo gebruikt men de elektrische auto als tijdelijke opslag. Elektrische rijders zouden bidirectioneel laden vooral willen gebruiken om de stroom van zonnepanelen op te slaan en later te gebruiken om bijvoorbeeld het eigen huis van stroom te voorzien. Om zo meer zelfvoorzienend te zijn. Ook zien elektrische rijders kansen in het inzetten van de elektrische auto voor uitwisseling van stroom met het stroomnetwerk om geld te verdienen en het netwerk te ontlasten. Hoewel bijna de helft van de respondenten aangeeft bidirectioneel te willen laden wordt dit nog nauwelijks daadwerkelijk toegepast. Dat komt vooral omdat er nog vrijwel geen elektrische auto’s zijn die bidirectioneel laden ondersteunen op gewone laadpalen. . De helft van de elektrische rijders is er voorstander van dat autofabrikanten in de toekomst verplicht worden om nieuwe elektrische auto’s uit te rusten met de mogelijkheid van bi-directioneel laden.