‘Kunstmatige intelligentie helpt energieconsumptie elektrisch vervoer slim te sturen’

Netbeheerders en energieleveranciers krijgen technologie tot hun beschikking om binnen Europa de energievraag en het stroomverbruik van elektrisch vervoer te kunnen sturen met behulp van kunstmatige intelligentie.

Laadpas
Het Arnhemse bedrijf Deftpower ontwikkelt momenteel een nieuwe tak van haar bestaande platform voor het opladen van elektrische voertuigen. Het platform zorgt ervoor dat automobilisten binnen Europa overal met dezelfde laadpas terechtkunnen, ook al zijn er regionaal en internationaal veel verschillen tussen 770.000 openbare en semi-openbare laadpunten die door heel Europa staan. Energiebedrijven, autofabrikanten en leasemaatschappij die hun klanten een laadpas meegeven, lopen er tegenaan dat het ontbreekt aan uniformiteit en standaardisatie op de internationale markt voor elektrisch vervoer.

Structuur aanbrengen
De grote verscheidenheid aan laadpaalsystemen maakt het een uitdaging om data te verkrijgen die nodig zijn om te kunnen factureren en analyseren. ‘De markt voor elektrisch vervoer is nogal onvolwassen. Wij brengen structuur aan in deze markt met ons platform waarmee bedrijven een laad-app kunnen opzetten’, zegt Jacob van Zonneveld, medeoprichter van Deftpower. ‘Bedrijven kunnen ook zelf een laad-app bouwen, maar netwerkaansluiting en laadtransacties van klanten managen is lastig. De kosten zijn hoog en de garantie op succes onzeker. Bedrijven lopen minder risico wanneer zij op een gevestigd platform leunen.’

Het Deftpower-platform is een vorm van software-as-a-service. Een kant en klaar ‘white label’-platform, in te vullen naar eigen wens. Van Zonneveld: ‘Bedrijven kunnen het platform van hun eigen logo voorzien en hun bestaande systemen integreren. Onze data uit de laadpalen stellen we beschikbaar via software-koppelingen, die het mogelijk maken twee applicaties met elkaar te laten communiceren.’

Het bereik van Deftpower is hoog: bedrijven kunnen met het platform chauffeurs toegang geven tot meer dan 750.000 openbare oplaadpunten, waardoor elke bestemming in heel Europa binnen handbereik komt. De data uit al die laadpalen zorgt ervoor dat Deftpower over een schat aan informatie beschikt met extra toegevoegde waarde. Het gaat dan niet om het aanbieden van een laadpas met laad-app, maar om sturing van vraag en aanbod.

Energievraag sturen
Van Zonneveld: ‘Een elektrische auto is méér dan een voertuig om van punt A naar punt B te rijden. De batterij is lang verbonden met het energiesysteem, omdat laadsessies veel tijd kosten. Gemiddeld laadt een auto maar 3 uur per laadsessie, terwijl deze 10 uur verbonden is met de laadpaal. Dit zorgt voor speling binnen die tien uur waarin de auto wel of niet wordt opgeladen en betekent dat wij hiermee de energievraag binnen dit tijdsbestek kunnen sturen.’

Er zijn 2 partijen in de markt die veel belang hebben bij het controleren van de energievraag: energieleveranciers en netbeheerders. Van Zonneveld: ‘De energiebedrijven willen graag weten wanneer zij hun elektriciteit kunnen verkopen en wanneer juist niet. Dat beïnvloedt hun efficiency en winst. De energiebedrijven kunnen hun klanten vragen om op een ander moment op te laden, als dat in hun schema past. Wij kennen dat schema. Klanten zijn bereid om hun schema aan te passen, in ruil voor een vergoeding. Op die manier kunnen wij energiebedrijven helpen de energieconsumptie te beïnvloeden.’ Netbeheerders hebben het belang bij een elektriciteitsnet, dat in balans is. De vraag mag daarbij niet hoger zijn dan het net aankan. ‘Ook netbeheerders willen dus graag de vraag sturen. Want het stroomnet moet altijd in balans blijven. Dit betekent dat er altijd evenveel stroom moet ingaan als uitgaan. En de vraag mag nooit hoger zijn dan wat het net aankan. Zij hebben er dus belang bij om de vraag te sturen. Als er veel wind- en zonne-energie is, kunnen we de zon en wind niet uitzetten. Een netbeheerder wil dan dat de vraag omhoog gaat, zodat hij meer goedkope en duurzame energie kan opvangen. Maar het kan ook andersom: als er te veel vraag is, dan kan het net het niet meer aan en wil je als netbeheerder dat de vraag gaat. Dat kunnen wij regelen door het laden uit te stellen naar de nacht, waarbij de autobezitter eveneens een vergoeding ontvangt.’

Voorspellende algoritmes
Deftpower werkt momenteel aan een systeem dat deze vraagsturing technisch mogelijk moet maken. Van Zonneveld: ‘Het moeilijkste wat we gaan bouwen zijn algoritmes om te voorspellen hoeveel consumptie wij kunnen verschuiven, op welk moment en op welke plaats. Daar komt veel kunstmatige intelligentie aan te pas. We verwachten dat onze voorspelling vanaf komend jaar voor 95 procent accuraat is.’

Deftpower test het systeem momenteel in Nederland en Noorwegen, waarbij afspraken worden gemaakt met laadpaaleigenaren, energieleveranciers en netbeheerders. Van Zonneveld ziet in de toekomst nog meer potentie voor het platform. ‘De volgende stap is teruglevering aan het net. Ook dat kunnen wij straks managen. Maar voorlopig zijn er nog veel obstakels die buiten onze invloed liggen. De meeste elektrische auto’s kunnen niet terugleveren en ook de laadpalen zijn daarvoor nog niet geschikt. Daarnaast zijn er juridische belemmeringen, dus de eerstvolgende 5 jaar zie ik het helaas nog niet gebeuren.’

Tekst: Rob Hendriks