Netbewust laden van start bij 5.200 publieke laadpalen
Netbeheerders Enexis en Stedin beginnen deze winter met netbewust laden bij ruim 5.200 publieke laadpalen. De laadsnelheid wordt op werkdagen tussen 16.00 en 21.00 uur verlaagd om het stroomnet te ontlasten.
Enexis start proef
Bij Enexis starten 2.200 laadpalen met netbewust laden, vooral op 22 kritieke locaties in de provincies Groningen, Drenthe, Noord-Brabant en Limburg. Dit gebeurt in samenwerking met laadpaalexploitanten Vattenfall, Allego en Equans. Inmiddels is 66 procent van alle publieke laadpalen in het verzorgingsgebied van Enexis geschikt gemaakt voor deze manier van laden.
Het aantal publieke laadpalen groeit snel. Momenteel zijn er ongeveer 15.000 in het Enexis-gebied. De komende jaren wordt een verdubbeling verwacht. 1 laadpaal vraagt op vol vermogen evenveel stroom als 3 tot 4 huishoudens samen. Door netbewust laden wordt het volle stroomnet ontlast en efficiënter benut.
Utrecht loopt voorop
In de provincie Utrecht gaat Stedin aan de slag met ruim 3.000 laadpalen die op afstand bestuurd kunnen worden. De netbeheerder werkt samen met 8 laadpaalexploitanten: Allego, CityCharging, Equans, LomboXnet, Park&Charge, TotalEnergies, Ubitricity en Vattenfall. Deze laadpalen hebben een piekbelasting die vergelijkbaar is met het stroomverbruik van ongeveer 10.000 woningen uit de jaren ‘50.
Warmold ten Zijthoff, regiodirecteur Utrecht bij Stedin, benadrukt het belang: ‘Dit is het jaar waarin we nog samen kunnen leren, voordat netbewust laden noodzaak en onvermijdelijk is. De volgende winter, in het najaar van 2026, zullen we deze maatregel in de provincie Utrecht namelijk keihard nodig hebben om het stroomnet te ontlasten en veilig en betrouwbaar te houden.’
Automatische aanpassing
Netbewust laden betekent dat elektrische auto’s opladen binnen de mogelijkheden van het stroomnet. Deze winter wordt de laadsnelheid op vaste momenten automatisch verlaagd op werkdagen tussen 16.00 en 21.00 uur, de uren waarop het stroomnet het drukst is door warmtepompen, elektrisch koken en het opladen van auto’s.
Vanaf de winter van 2026-2027 volgt het laadpunt flexibel de actuele netbelasting. Als het stroomnet bijna vol is, wordt het laden bijgestuurd, 24 uur per dag en 7 dagen per week. Om dit te kunnen regelen is er een softwarekoppeling gemaakt tussen de netbeheerders en de laadpaalaanbieders.
Weinig hinder
Dankzij slimme software merken de meeste elektrische rijders weinig van netbewust laden. Tijdens drukke uren kan het voorkomen dat de auto tijdelijk met een lagere snelheid oplaadt of even pauzeert. Buiten de piekuren wordt automatisch het vermogen weer opgebouwd tot vol vermogen. In de praktijk is de auto meestal voldoende opgeladen wanneer deze weer nodig is, omdat voertuigen vaak langer aan de laadpaal staan dan strikt noodzakelijk.
Bij een groot aantal laadpalen kan netbewust laden worden uitgezet voor urgente situaties door middel van een zogeheten opt-out. Dit is een uitschakelfunctie waarmee de gebruiker de verlaagde laadsnelheid kan omzeilen. De auto laadt dan op normale snelheid op. De beschikbaarheid van deze functie verschilt per laadpaalaanbieder. Het opladen van de auto wordt anders verdeeld over de tijd, zonder dat dit invloed heeft op de laadkosten.
Dynamisch stuursignaal
De netbeheerders onderzoeken hoe netbewust laden kan worden geoptimaliseerd met een dynamisch stuursignaal dat afhankelijk is van de werkelijke netbelasting op een specifiek moment. De laadsnelheid of het laadmoment wordt dan automatisch aangepast aan de tijd waarop het stroomnet overbelast raakt. Op termijn kunnen elektrische auto’s helpen om stroom terug te leveren aan het net via vehicle-to-grid, een techniek waarbij de accu van de auto functioneert als tijdelijke stroombuffer.
Netbewust laden is voor Stedin een van de 10 maatregelen om het overvolle stroomnet in de provincie Utrecht betrouwbaar te houden. De netbeheerder verwacht dat netbewust laden voor circa 25 procent kan bijdragen aan het oplossen van het tekort aan netcapaciteit.
