Publicatie van de maand | Volledig emissieloos wagenpark nog ver weg, wel handvatten voor beleid

Er moet nog flink wat gebeuren om aan de ambities voor een volledig emissieloze vloot personenauto’s in 2050 te voldoen. Om handvatten te bieden voor beleid onderzocht TNO voor het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat welke aspecten belangrijk zijn voor welke groepen potentiële kopers van een tweedehands elektrische auto. Er is gekeken naar de kenmerken en voorkeuren van 1.512 respondenten, het keuzegedrag voor verschillende – al dan niet elektrische – voertuigen en de onderlinge afhankelijkheid van de verschillende aspecten die van belang zijn in de aankoop van een tweedehands auto.

De occasionmarkt voor elektrische auto’s ontwikkelt zich op het moment hard. Van de totale particuliere deelmarkt was in 2023 2,2 procent van de auto’s een volledig elektrische auto ten opzichte van 1,5 procent in 2022: een groei van 50 procent.

Keuzegedrag
In de steekproef zijn 1512 respondenten opgenomen die in de komende 5 jaar de aankoop of lease van een tweedehands auto overwegen. Uit de analyse blijkt:

• 48 procent van alle gemaakte keuzes in het experiment waren voor een elektrisch voertuig (ev).
• Steeds meer mensen hebben wel eens een elektrische auto bestuurd (26 procent in 2020 versus 40 procent in 2023). Mensen met ervaring kiezen vaker voor ev. Ook mensen die inschatten voldoende kennis te hebben over ev, kiezen vaker voor ev.
• Een elektrische auto wordt door de meeste respondenten (59 procent) als haalbaar geacht. Veel mensen hechten bij de keuze waarde aan de ervaring of het advies van anderen.
• In de keuzes waren de aankoopprijs, actieradius en kilometerstand het meest doorslaggevend bij de keuzes (samen voor 76 procent bepalend bij de keuzes).

In de analyse zijn door middel van een zogenoemde ‘latent class analysis’ 5 groepen kopers samengesteld, die soortgelijk gedrag vertonen in hun keuzes:

• De EV pionier. Een groep die in 95 procent van de keuzes voor ev kiest (15 procent groot)
• De volger. Kiest in 87 procent van de keuzes voor ev (12 procent groot)
• De prijsbewuste. Kiest in 61 procent van de keuzes voor ev (14 procent groot)
• De zekerheidszoeker. Kiest in 44 procent van de keuzes voor ev (33 procent groot)
• De fossiele rijder. Kiest in 3 procent van de keuzes voor ev (27 procent groot)

Voor al deze groepen is gekeken welke keuzes zij maken, wat voor hen belangrijk is bij de keuzes, en hoe de keuzes veranderen wanneer bijvoorbeeld de prijs daalt of de range groeit.

Effecten ev-markt
Om een inschatting voor de markt te kunnen maken is daarnaast in scenario’s gekeken hoe de vloot van tweedehands auto’s eruit kan gaan zien en welke groei in keuzes voor ev hiervoor nodig is.

De meest rooskleurige scenario’s gecombineerd, zouden een aandeel ev in de occasionvloot van 70 procent kunnen opleveren in 2040. In de praktijk zal deze combinatie van scenario’s uitzonderlijk zijn. Ook de barrière tussen wat men zegt te kiezen en wat men daadwerkelijk doet, moet nog sneller afnemen.

Vliegwiel
Om een vliegwiel naar zo veel mogelijk emissieloze auto’s te creëren is het belangrijk om de groepen ‘Volgers’, ‘Prijsbewusten’ en de ‘Zekerheidszoekers’ – samen zo’n 60 procent van de respondenten – aan boord te krijgen. Een lagere aanschafprijs en hogere benzineprijs zijn voor hen vrij bepalend in de keuzes.

Ook meer aandacht voor perceptie en onderliggende waarden, zoals ‘vertrouwen’ en ‘zekerheid’ kan helpen. Bijvoorbeeld door de snel groeiende mogelijkheden van ev onder de aandacht te brengen, zoals de snel groeiende actieradius en dat steeds meer ev’s  ook een aanhanger of caravan mee kunt nemen.

Ook het betrekken en goed informeren van verkopers op het vlak van ev en mensen kennis laten maken met ev op probeerdagen of bij vervangend vervoer kan helpen, om zo gezamenlijk ervaring en een actueel beeld van ev op te bouwen.

Lees het volledige rapport van TNO hier.