Rijden we in 2030 allemaal elektrisch? | Column Maarten van Biezen & Bertho Eckhardt

Momenteel rijden er 90.000 (gedeeltelijk) elektrische auto's op de Nederlandse wegen. Een meerderheid van de Nederlanders staat positief tegenover elektrisch rijden. Wat betekent dit voor de toekomst? Is het mogelijk dat we in 2030 allemaal elektrisch rijden?

De elektrische auto is de auto van de toekomst. Het aantal laadpalen groeit. Ieder automerk heeft inmiddels zijn eigen elektrische modellen op de markt. En de cijfers liegen er niet om: er rijden momenteel 90.000 (gedeeltelijk) elektrische auto's op de Nederlandse wegen. Voor de kleine, Nederlandse afstanden - de gemiddelde autorit is 17 kilometer - is de elektrische auto ideaal.

Een meerderheid van Nederland staat positief tegenover elektrisch rijden, blijkt uit onderzoek: 42 procent denkt misschien zelf wel een elektrische auto aan te schaffen. Een derde denkt dat over tien jaar de helft van de Nederlanders elektrisch rijdt. En drie op de tien denken tegen die tijd zélf elektrisch te rijden.

Uitstooteisen
Rijden zonder uitstoot is ook noodzakelijk om de klimaatdoelen te kunnen halen. CO2-uitstoot zwaarder belasten is dan onvermijdelijk. Om in 2025 aan de Europese uitstooteisen te voldoen, moeten straks alle auto's gemiddeld veel zuiniger zijn dan de huidige 2-zits Smart. Dat kan niet zonder (deels) elektrische aandrijving.

De autorevolutie gaat hand in hand met de energierevolutie. Elektriciteit komt steeds meer uit zon en wind. En wordt meer en meer op eigen dak opgewekt. In de toekomst zul je aan je elektrische auto kunnen verdienen als energiebedrijven hun overschot aan wind- of zonne-energie tijdelijk mogen opslaan in jouw elektrische auto.

Voor de echte doorbraak is de aanschafprijs nu nog te hoog om Nederland massaal aan de elektrische auto te krijgen. Dit komt grotendeels door de dure batterij. Ook kun je met een volle accu vaak nog maar 150 kilometer rijden. Momenteel verandert dit snel. Nog dit jaar upgraden alle grote merken hun batterij-auto's met ongeveer 30 procent meer bereik. De kosten voor de batterijen zijn nu al de helft van wat het kabinet in de zomer van 2015 voorzag voor 2020. Het duurt niet lang meer voordat elektrische auto's met gemak kunnen concurreren met conventionele auto's.

Aanschafsubsidie
En dan kan het snel gaan, net zoals met de smartphone, tablet en zonnepanelen. De voordelen zijn immers evident: het is stiller en schoner. De onderhoudskosten zijn stukken lager. En alle gebruikers zijn enthousiast over de rijbeleving. Elektrische auto's zijn een zegen voor klimaat en gezondheid. Ideaal voor de één miljoen Nederlanders die kampen met longziekten en ideaal tegen de opwarming van de aarde.

Het zou heel mooi zijn als de overheid het elektrisch rijden tijdelijk een handje helpt. Door bijvoorbeeld een aanschafsubsidie op elektrische auto's voor particulieren te verlenen. Het zou de ontwikkeling van elektrische auto's - die toch wel zal doorzetten - flink versnellen. In 2030 willen we niets anders dan elektrisch rijden (als we al autorijden).

Allemaal elektrisch kost overheid extreem veel geld

Nee, in 2030 rijden we nog niet allemaal elektrisch. Maar Bovag is van mening dat er in 2030 wel heel veel meer mensen elektrisch rijden dan nu. En dan niet alleen in een auto, maar ook op scooters en fietsen.

Als we inzoomen op de auto, dan waren er eind 2015 dik 9000 volledig elektrische personenauto's en ruim 78.000 overige auto's met een stekker, veelal plug-in hybrides, op een wagenpark van 8,2 miljoen personenauto's. Daarnaast rijden er 3500 elektrische brommers en 28.500 elektrische snorfietsen rond. Plus nog eens 1,2 miljoen e-bikes, op een totaal van dik 20 miljoen fietsen.

Ser-energieakkoord
9000 elektrische auto's is meer dan ooit en in 2015 werd dan ook een recordaantal elektrische auto's verkocht. Het gaat dus de goede kant op. Maar het is niet reëel te denken dat alle 8 miljoen personenauto's in 2030 vervangen zijn door elektrische auto's.

Dat vinden bijvoorbeeld ook de ondertekenaars van het Ser-energieakkoord. Daarin is immers vastgelegd dat vanaf 2035 alle nieuwe auto's 'zero emissie ready' moeten zijn. Let wel: níeuwe auto's, daarmee is dus niet het gehele wagenpark gelijk elektrisch. Dat gaat veel geleidelijker.

Een auto gaat tegenwoordig al gauw 18 jaar mee. Dat betekent dat een groot deel van alle nieuwe auto's die dit jaar worden verkocht, in 2030 nog rondrijdt.

'Ruimen'
Als je als overheid miljoenen auto's versneld van de weg wil halen - wat overigens niet erg duurzaam is - dan kost dat extreem veel geld. Stel dat je nog 3 miljoen auto's moet 'ruimen'. En per auto geef je een slooppremie van 2000 euro, dan kost je dat als overheid 6 miljard! Bovendien kan zero emissie ready ook met waterstof, biobrandstof, groen gas en zelfs met plug-in hybride benzine- en dieselauto's gerealiseerd worden.

Allemaal elektrisch in 2030 is dus erg onwaarschijnlijk. Maar hoe hard gaat het dan wél met de elektrische auto? Bovag denkt dat ruim 100.000 elektrische auto's in 2020 haalbaar is. Maar dan rekenen we ook de stekker-hybrides mee. En in 2030 zouden het er best een paar miljoen kunnen zijn. Maar geen 8 miljoen.

De elektrische auto is een blijvertje. Dat staat vast. En hij gaat ons op termijn verlossen van alle emissieproblemen. Als we tenminste ook oog hebben voor de bron, waar de elektriciteit wordt opgewekt. Maar de grote milieu-effecten op de kortere termijn komen van de rap strenger wordende Europese emissie-eisen voor verbrandingsmotoren. Want die zullen zeker nog tot 2035 een rol blijven spelen. Gelukkig investeren autofabrikanten in beide. En in waterstof en in biobrandstof en in groen gas.

Maarten van Biezen (Natuur & Milieu) Bertho Eckhardt (BOVAG)
Deze column is ook verschenen in Dagblad Trouw