Nationale Agenda Laadinfrastructuur: transparantie prijzen voor publiek laden op de goede weg

Voor elektrische rijders in Nederland wordt het steeds duidelijker wat de kosten zijn van (semi-)publiek laden. De tarieven zijn grotendeels bekend voorafgaand aan een laadsessie en deze komen vrijwel altijd overeen met de prijs die achteraf op de factuur wordt vermeld. De transparantie tijdens het laadproces zelf, maar ook bij het laden zonder abonnement, kan nog beter. Dit blijkt uit de eerste editie van de ‘Benchmark prijstransparantie’ die is gehouden in het kader van de Nationale Agenda Laadinfrastructuur (NAL).

Veel verbetering
Binnen de jonge en sterk opkomende markt van elektrisch laden wordt prijstransparantie een steeds belangrijkere factor. De groep particuliere elektrische rijders die gebruik maakt van (semi-)publieke laadpalen groeit sterk. Zij wil een bewuste keuze kunnen maken op basis van prijs en service. Uit het Onderzoek & implementatieplan prijstransparantie, in 2020 uitgevoerd door het Nationaal Kennisplatform Laadinfrastructuur (NKL), kwam het beeld naar voren dat de prijzen voor consumenten onvoldoende transparant waren en dat geldende wetgeving niet altijd goed werd nageleefd. De nu afgeronde Benchmark prijstransparantie laat zien dat inmiddels veel verbetering is opgetreden, al worden nog steeds verbeterpunten gesignaleerd. 

Simpel en snel
‘Mensen willen simpel en snel weten wat ze kwijt zijn om de batterij van de auto op te laden’, stelt staatssecretaris Van Veldhoven van Infrastructuur en Waterstaat. Zij vindt het een goede zaak dat er actief wordt gewerkt aan meer prijstransparantie. ‘Ik wil dat iedereen dat makkelijk kan zien, bijvoorbeeld via de navigatieapp. Daarom heb ik ook de wet aangepast: vanaf 1 juli zijn laadexploitanten verplicht informatie over hun laadpalen te delen. Het is goed dat dat op steeds meer plekken al goed gaat. Want net als bij het tankstation al heel normaal is, zien ook elektrische rijders straks overal in één oogopslag waar een vrije laadpaal is en wat het laden kost.’

1.200 laadsessies
Voor de Benchmark prijstransparantie zijn 1.200 laadsessies uitgevoerd en geanalyseerd, verdeeld over heel Nederland. Bij 81 procent van de laadsessies was de prijs vooraf bekend. In vrijwel alle gevallen kwamen de vooraf bekendgemaakte tarieven ook overeen met de tarieven zoals ze werden gefactureerd. De prijstransparantie tijdens en direct na het laden kan nog verder worden verbeterd. Deze fasen van het laadproces zijn nog niet zo inzichtelijk zoals we dat gewend zijn bij het tanken van brandstof. Zo kun je niet altijd zien hoeveel er reeds geladen is en wat de prijs hiervan is. 

App, website en ter plekke
Ook op het gebied van ad-hocladen – zonder abonnement – is een positieve ontwikkeling zichtbaar. Bij de meeste snelladers werkt het ad-hocladen inmiddels goed, terwijl dit voor AC- of parkeerladen nog niet altijd het geval is. De prijstransparantie bij ad-hocladen scoort over de hele linie echter nog een onvoldoende, vooral vanwege het veelal ontbreken van de prijsaanduiding van ad-hocladen op de laadpaal zelf. Overigens is het niet verplicht om de prijs op het laadpunt te communiceren. Aanbieders maken hun tarieven doorgaans kenbaar via app of website. In 55 procent van de gevallen van de geplande ad-hoclaadsessies, was de prijsaanduiding vooraf te vinden via een app, website of ter plekke op de laadpaal. 

In de benchmark zijn scores toegekend aan de laadsessies. Deze scores lopen van 0 tot 10. Punten konden worden verdiend in verschillende fasen: prijstransparantie vooraf, tijdens, direct na, en bij facturatie. Als extra factor is complexiteit meegenomen in het onderzoek: de prijs moet niet alleen transparant zijn voor een elektrische rijder, maar ook simpel te herleiden. De gemiddelde score van alle laadsessies kwam uit op een 6,3. Opvallend is dat bij de zogenoemde semi-publieke laadpunten – zoals bij bedrijven of winkels – de prijstransparantie achterblijft ten opzichte van de laadpunten op straat. 

Het belang van prijstransparantie 
Met deze eerste Benchmark prijstransparantie levert NKL – in het kader van de NAL – een bijdrage aan de ontwikkelingen op de Nederlandse EV-markt. De ambitie van de Nederlandse regering is dat in 2030 alle nieuw verkochte auto’s emissieloos zijn om zodoende de klimaatdoelstellingen te helpen realiseren. Dit betekent dat naast het aanbod van elektrische auto’s ook de daarbij behorende laadinfrastructuur moet worden gestimuleerd. Transparante prijzen zijn daarbij een voorwaarde voor een goed functionerende markt; het zorgt namelijk voor een gezonde concurrentie en daarmee voor een eerlijke prijs. 

Het belang van prijstransparantie is daarnaast stevig verankerd in consumentenwetgeving en wordt gecontroleerd door de Autoriteit Consument & Markt (ACM). De prijs van elektrisch laden moet vooraf duidelijk zijn én makkelijk vindbaar. Aan het einde van en tijdens de laadsessie moet voor een consument duidelijk zijn hoeveel hij heeft geladen en wat de totale kosten zijn. Daarnaast moeten laadpaalexploitanten ad-hoc laden aanbieden. Per 1 juli 2021 gaat hiervoor aanvullende wetgeving gelden. 

Markt aan zet 
De uitkomsten van de benchmark zijn in lijn met de conclusies die de ACM onlangs deelde na een eigen controle: na het doorvoeren van duidelijke verbeteringen scoort de Nederlandse EV-markt inmiddels een voldoende voor prijstransparantie. En het blijft niet bij die constatering: de uitkomsten van de benchmark bieden handvatten voor marktpartijen om de transparantie van prijzen nóg inzichtelijker te maken. Marktpartijen zijn ook nadrukkelijk betrokken geweest bij totstandkoming van de onderzoeksmethode. 

De Benchmark prijstransparantie werd uitgevoerd door het Nationaal Kennisplatform Laadinfrastructuur (NKL) samen met LaadpasTop10, de Hogeschool van Amsterdam en MRA-Elektrisch. De gebruiksvriendelijkheid van publiek laden voor EV-rijders staat centraal in het programma ‘Laden zonder verrassingen’. Binnenkort levert NKL ook een template op voor het houden van een grootschalige ‘Servicebenchmark publiek laden’, waarmee op basis van data vergelijkingen zijn te maken tussen de diverse laadpalen en laadpaalexploitanten. 

De volledige benchmark is hier te downloaden.