Universiteit Utrecht: ‘Slim laden goedkoper voor consument en beter voor stroomnet’

Slim laden van elektrische auto’s kan netcongestie verminderen en consumenten geld besparen, blijkt uit onderzoek van Nico Brinkel. Op 5 september promoveert hij aan de Universiteit Utrecht met zijn bevindingen over flexibel laadgedrag.

Netverstopping oplossen
Netcongestie, de ‘verstopping’ van het elektriciteitsnet, zorgt momenteel voor vertraging bij bouwprojecten en duurzame initiatieven. Een van de oorzaken hiervan zijn de piekmomenten die ontstaan wanneer veel elektrische auto’s tegelijkertijd worden opgeladen, vooral wanneer mensen thuiskomen van hun werk.

‘Dan krijg je piekmomenten op het stroomnet,’ legt Brinkel uit. ‘De vraag naar elektriciteit is dan groter dan het net kan leveren, met mogelijk stroomuitval als gevolg.’ In zijn onderzoek bekeek hij daarom de mogelijkheden om het laden te verschuiven naar momenten waarop er minder drukte is op het elektriciteitsnet.

Financiële prikkels
Uit het onderzoek blijkt dat netbeheerders slim laden op verschillende manieren kunnen stimuleren. ‘Het is een betere en goedkopere oplossing dan verzwaring van het net. Uiteindelijk ontkomen we daar misschien niet aan, maar met slim laden winnen de netbeheerders wel veel tijd,’ aldus Brinkel.

Hij pleit met name voor een flexibel nettariefsysteem. ‘Je zou het nettariefsysteem afhankelijk kunnen maken van het moment van stroomafname. Opladen tijdens daluren wordt dan goedkoper dan tijdens piekuren,’ zegt de energiewetenschapper. Via deze financiële prikkel wordt de stroomvraag beter over de dag gespreid, waardoor het elektriciteitsnet minder belast wordt.

Eerlijkere verdeling
Een bijkomend voordeel van een flexibel nettariefsysteem is de eerlijkere kostenverdeling. In het huidige systeem betaalt een huishouden met laag stroomverbruik dezelfde vergoeding als iemand die via een laadpaal veel elektriciteit afneemt, terwijl de laatste veel meer bijdraagt aan de belasting van het net.

Voor consumenten met een dynamisch energiecontract zijn er ook voordelen. Uit berekeningen van Brinkel blijkt dat hun laadkosten met bijna 25 procent kunnen dalen door slim laden toe te passen.

Technische beperkingen
Het uitstellen van laden naar daluren is in theorie goed mogelijk omdat elektrische auto’s vaak veel langer aan de laadpaal staan dan strikt noodzakelijk. ‘Tijdens de piekuren kun je dan bijvoorbeeld het laden automatisch even stilleggen, om het later weer op te pakken,’ legt Brinkel uit.

Niet alle automodellen kunnen echter omgaan met laadpauzes. Vooral oudere, maar ook sommige nieuwere modellen vallen als het ware ‘in slaap’ tijdens een pauze en kunnen het laden daarna niet automatisch hervatten. Hierdoor wordt nu vaak een minimale laadsnelheid toegepast in plaats van een volledige pauze, wat de effectiviteit van slim laden halveert.

Toekomstige normen
Brinkel pleit daarom voor het invoeren van normen voor slim laden waaraan nieuwe automodellen moeten voldoen. Een nog geavanceerdere vorm is vehicle-to-grid, waarbij auto’s elektriciteit kunnen terugleveren aan het net. ‘Maar ook dat is nog lang niet voor alle modellen weggelegd, en ook je laadpaal moet daarop zijn ingericht,’ waarschuwt hij.

Het onderzoek werd uitgevoerd als onderdeel van het project FLExibele nETtarieven (FLEET), ondersteund door Topconsortium voor Kennis en Innovatie (TKI) Urban Energy van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat, en binnen het project ROBUST dat mede gefinancierd  wordt door de Missiegedreven Onderzoek, Ontwikkeling en Innovatie-subsidie (MOOI) van Rijksdienst voor Ondernemend Nederland.